Δεν
θα πανηγύριζα για κανέναν δανεισμό ακόμη και αν αυτός ήταν με μηδενικό
επιτόκιο. Κάθε δανεισμός, ειδικά κάτω από συνθήκες υπερσυσσώρευσης
κερδών μέσα από το εμπόριο χρήματος, καλλιεργεί το έδαφος προσδοκιών
σωτηρίας από τους μηχανισμούς που κατά κύριο λόγο ευθύνονται, αν όχι
μεθόδευσαν, την εξαθλίωση εκατομμυρίων οικογενειών στον πλανήτη.
Ιστορικά, η ίδια η αριστερά, κατήγγειλε την "ηθική" του χρήματος όταν
αυτό κατέστη εμπόρευμα, μετατρεπόμενο σε όπλο αλλοτρίωσης και υποταγής
συνειδήσεων.
Κάποιοι θα επικαλεσθούν το παράδειγμα της νεοσύστατης Σοβ.Ένωσης (1922) που μετά την παταγώδη αποτυχία της πρώτης οικονομικής πολιτικής (1917-1921) εγκαινίασε τη ΝΕΠ (Νέα Οικονομική Πολιτική-ζώντος του Λένιν !) στα πλαίσια της οποίας εγκαινιάσθηκε ο εξωτερικός δανεισμός από τις ξένες δυνάμεις (κυρίως τη Γερμανία) και εφαρμόσθηκαν βάρβαρες πρακτικές οικονομικής πολιτικής από τις οι οποίες κατάτι δεν διαφέρουν οι πρακτικές της σημερινής κυβέρνησης. Δυστυχώς αυτό το ιστορικό προηγούμενο θέλει να το επικαλείται μόνο ο νυν πρωθυπουργός και μερικά στελέχη του για ευνόητους λόγους. Αντίθετα θέλουν να το λησμονήσουν οι εξ' αριστερών επικριτές τους.
Η έξοδος στις αγορές
Θα συμφωνήσω με τη διαπίστωση πολλών σχολιαστών πως η πολυβραβευμένη έξοδος στις αγορές απετολμήθη σαν μια φυγή από την κοινωνική πραγματικότητα. Οι επαληθευθείσες προσδοκίες της κυβέρνησης είναι αποτέλεσμα μιας καλά προετοιμασμένης απέλπιδας φυγής από την πραγματικότητα, ο σχεδιασμός της οποίας ξεκίνησε αμέσως μετά το Eurogroup του Ιούνη. Και για να πάω τα συμπεράσματά σας πιο πέρα θα τολμήσω να πώ πως το "δωράκι" αυτό εγκρίθηκε από τους διεθνείς δανειστές σαν αντιστάθμισμα στη μη λήψη απόφασης για το χρέος. Οι βαρκάρηδες της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης είδαν στην έξοδο στις αγορές το σωσίβιο που θα τους προσέφερε πολύτιμο πολιτικό χρόνο. Αλλά και μια μικρή έως ελάχιστη οικονομική ανάσα στα δημόσια οικονομικά. Ήδη για το 2017 το ελληνικό δημόσιο είχε να ξοφλήσει λήγοντα ομόλογα 21,5 περίπου δις, αντίθετα για το 2018 που έχει περίπου 8 δις. Για το 2019 οι συνθήκες είναι ακόμη πιο ασφυκτικές: 23,5 δις ομόλογα περιμένουν στη γωνία την όποια κυβέρνηση από τις 15/Απρίλη 2019 θα ήθελε να πιεί το πικρό ποτήρι της εξόφλησης. Μια από τις αιτίες που οι δανειστές επέβαλαν (;) στους όρους της τελευταίας ομολογιακής έκδοσης τη δυνατότητα στους κατόχους ομολόγων που λήγουν το 2019 να τα ανταλλάξουν με τα πενταετή νέα ομόλογα ήταν και αυτή.
Η επιτυχημένη- όπως κρίθηκε από όλους τους εταίρους- έξοδος χαρακτηρίσθηκε ως μια απόδειξη ανάκτησης εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Η ίδια η κυβέρνηση και το επικοινωνιακό επιτελείο της ανεμίζουν τη σημαία της εμπιστοσύνης με οπαδική πίστη και ενθουσιασμό. Κοίτα ποιοί γελούν και χαίρονται ή αν προτιμάτε χαζό παιδί χαρά γιομάτο.
Το να εμπιστεύεται ο θύτης το θύμα του δεν είναι καν σοφό να το επικαλείσθε κύριοι της συγκυβέρνησης. Εκτός και αν προσχωρήσατε οριστικά στο στρατόπεδο της νεοφιλελεύθερης λογικής.
Οι μαινάδες της εξόδου
Από την αντίθετη πλευρά του κυβερνητικού στρατοπέδου συντάχθηκαν ομοθυμαδόν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης αλλά και η ΛΑΕ. Σε μια ανακοίνωσή τους, που θα μπορούσε να συνυπογράφεται από όλους μαζί, η παρούσα έκδοση των ομολόγων χαρακτηρίζεται τοκογλυφική. Για τις παρατάξεις που υπηρέτησαν με αφοσίωση τις μνημονιακές πολιτικές δεν αποτελούν έκπληξη οι ενστάσεις τους, με χαρακτηριστικότερη την ανακοίνωση του αλχημισττή κ. Βενιζέλου που με ένα πρωτότυπο τρίκ "αποδεικνύει" πως "τελικώς δανειστήκαμε πιο ακριβά από ό,τι εμείς το 2014" δηλαδή με επιτόκιο 7,34% σύμφωνα με αριθμούς που παραθέτει. Και προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα "Δυστυχώς όμως η επιστροφή στα δεδομένα του 2014 απαιτεί τεράστια πρόσθετη προσπάθεια λόγω της ζημιάς που έγινε τα δυόμιση αυτά χρόνια". Σαφής υπόμνηση του τί μας περιμένει από μια συγκυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τη Ν.Δ.
Στο ίδιο μήκος κύμετος η ΛΑΕ με συνέντευξη του υπευθύνου της οικονομικής πολιτικής κ. Τόλιου στο κανάλι του κ. Καρατζαφέρη (! ;) διαπιστώνει ότι:
Α."Οι «αγορές» είναι πάντα … ανοικτές, αρκεί να πληρωθούν το επιτόκιο που ζητούν. Και το επιτόκιο που η κυβέρνηση έχει ήδη συμφωνήσει, με υψηλή προμήθεια την εταιρία Ρότσιλνδ και σε έξι αναδόχους διεθνείς τράπεζες, είναι πολύ ακριβό. Φτάνει κοντά στο 5%, το πιο ακριβό από όλες τις χώρες της ευρωζώνης και ΕΕ..... Το πρόβλημα για την Ελλάδα δεν είναι ο νέος δανεισμός και μάλιστα ακριβός, αλλά η διακοπή πληρωμής του επαχθούς χρέους και των τεράστιων τοκοχρεολυσίων (ξεπερνούν 15 δισ. ευρώ το χρόνο),
Β. Το πρωί της εξόδου και πριν αυτή ολοκληρωθεί σε δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης αναρτήθηκε κατά κόρον (προφανώς από φίλιους στο εν λόγω κόμμα) το συμπέρασμα του οικονομικού επιτελείου που "θα μας οδηγήσει με ασφάλεια στο εθνικό νόμισμα" που διαπιστώνει ότι οι δανειστές τοκογλύφοι των αγορών μας δανείζουν με επιτόκιο δυόμισυ φορές υψηλότερο αυτού με το οποίο μας δανείζουν οι τοκογλύφοι της τρόϊκας...
Ο κ. Βενιζέλος "διαπίστωσε" ότι δανεισθήκαμε κατά 2,5 μονάδες επιτοκίου ακριβότερα από το 2014, οι φωστήρες της ΛΑΕ ότι δανειστήκαμε 2,5 φορές ακριβότερα. Γι αυτούς οι αριθμοί σε απόλυτα μεγέθη σημαίνουν ένα και το αυτό...
Κάποιοι θα επικαλεσθούν το παράδειγμα της νεοσύστατης Σοβ.Ένωσης (1922) που μετά την παταγώδη αποτυχία της πρώτης οικονομικής πολιτικής (1917-1921) εγκαινίασε τη ΝΕΠ (Νέα Οικονομική Πολιτική-ζώντος του Λένιν !) στα πλαίσια της οποίας εγκαινιάσθηκε ο εξωτερικός δανεισμός από τις ξένες δυνάμεις (κυρίως τη Γερμανία) και εφαρμόσθηκαν βάρβαρες πρακτικές οικονομικής πολιτικής από τις οι οποίες κατάτι δεν διαφέρουν οι πρακτικές της σημερινής κυβέρνησης. Δυστυχώς αυτό το ιστορικό προηγούμενο θέλει να το επικαλείται μόνο ο νυν πρωθυπουργός και μερικά στελέχη του για ευνόητους λόγους. Αντίθετα θέλουν να το λησμονήσουν οι εξ' αριστερών επικριτές τους.
Η έξοδος στις αγορές
Θα συμφωνήσω με τη διαπίστωση πολλών σχολιαστών πως η πολυβραβευμένη έξοδος στις αγορές απετολμήθη σαν μια φυγή από την κοινωνική πραγματικότητα. Οι επαληθευθείσες προσδοκίες της κυβέρνησης είναι αποτέλεσμα μιας καλά προετοιμασμένης απέλπιδας φυγής από την πραγματικότητα, ο σχεδιασμός της οποίας ξεκίνησε αμέσως μετά το Eurogroup του Ιούνη. Και για να πάω τα συμπεράσματά σας πιο πέρα θα τολμήσω να πώ πως το "δωράκι" αυτό εγκρίθηκε από τους διεθνείς δανειστές σαν αντιστάθμισμα στη μη λήψη απόφασης για το χρέος. Οι βαρκάρηδες της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης είδαν στην έξοδο στις αγορές το σωσίβιο που θα τους προσέφερε πολύτιμο πολιτικό χρόνο. Αλλά και μια μικρή έως ελάχιστη οικονομική ανάσα στα δημόσια οικονομικά. Ήδη για το 2017 το ελληνικό δημόσιο είχε να ξοφλήσει λήγοντα ομόλογα 21,5 περίπου δις, αντίθετα για το 2018 που έχει περίπου 8 δις. Για το 2019 οι συνθήκες είναι ακόμη πιο ασφυκτικές: 23,5 δις ομόλογα περιμένουν στη γωνία την όποια κυβέρνηση από τις 15/Απρίλη 2019 θα ήθελε να πιεί το πικρό ποτήρι της εξόφλησης. Μια από τις αιτίες που οι δανειστές επέβαλαν (;) στους όρους της τελευταίας ομολογιακής έκδοσης τη δυνατότητα στους κατόχους ομολόγων που λήγουν το 2019 να τα ανταλλάξουν με τα πενταετή νέα ομόλογα ήταν και αυτή.
Η επιτυχημένη- όπως κρίθηκε από όλους τους εταίρους- έξοδος χαρακτηρίσθηκε ως μια απόδειξη ανάκτησης εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Η ίδια η κυβέρνηση και το επικοινωνιακό επιτελείο της ανεμίζουν τη σημαία της εμπιστοσύνης με οπαδική πίστη και ενθουσιασμό. Κοίτα ποιοί γελούν και χαίρονται ή αν προτιμάτε χαζό παιδί χαρά γιομάτο.
Το να εμπιστεύεται ο θύτης το θύμα του δεν είναι καν σοφό να το επικαλείσθε κύριοι της συγκυβέρνησης. Εκτός και αν προσχωρήσατε οριστικά στο στρατόπεδο της νεοφιλελεύθερης λογικής.
Οι μαινάδες της εξόδου
Από την αντίθετη πλευρά του κυβερνητικού στρατοπέδου συντάχθηκαν ομοθυμαδόν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης αλλά και η ΛΑΕ. Σε μια ανακοίνωσή τους, που θα μπορούσε να συνυπογράφεται από όλους μαζί, η παρούσα έκδοση των ομολόγων χαρακτηρίζεται τοκογλυφική. Για τις παρατάξεις που υπηρέτησαν με αφοσίωση τις μνημονιακές πολιτικές δεν αποτελούν έκπληξη οι ενστάσεις τους, με χαρακτηριστικότερη την ανακοίνωση του αλχημισττή κ. Βενιζέλου που με ένα πρωτότυπο τρίκ "αποδεικνύει" πως "τελικώς δανειστήκαμε πιο ακριβά από ό,τι εμείς το 2014" δηλαδή με επιτόκιο 7,34% σύμφωνα με αριθμούς που παραθέτει. Και προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα "Δυστυχώς όμως η επιστροφή στα δεδομένα του 2014 απαιτεί τεράστια πρόσθετη προσπάθεια λόγω της ζημιάς που έγινε τα δυόμιση αυτά χρόνια". Σαφής υπόμνηση του τί μας περιμένει από μια συγκυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τη Ν.Δ.
Στο ίδιο μήκος κύμετος η ΛΑΕ με συνέντευξη του υπευθύνου της οικονομικής πολιτικής κ. Τόλιου στο κανάλι του κ. Καρατζαφέρη (! ;) διαπιστώνει ότι:
Α."Οι «αγορές» είναι πάντα … ανοικτές, αρκεί να πληρωθούν το επιτόκιο που ζητούν. Και το επιτόκιο που η κυβέρνηση έχει ήδη συμφωνήσει, με υψηλή προμήθεια την εταιρία Ρότσιλνδ και σε έξι αναδόχους διεθνείς τράπεζες, είναι πολύ ακριβό. Φτάνει κοντά στο 5%, το πιο ακριβό από όλες τις χώρες της ευρωζώνης και ΕΕ..... Το πρόβλημα για την Ελλάδα δεν είναι ο νέος δανεισμός και μάλιστα ακριβός, αλλά η διακοπή πληρωμής του επαχθούς χρέους και των τεράστιων τοκοχρεολυσίων (ξεπερνούν 15 δισ. ευρώ το χρόνο),
Β. Το πρωί της εξόδου και πριν αυτή ολοκληρωθεί σε δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης αναρτήθηκε κατά κόρον (προφανώς από φίλιους στο εν λόγω κόμμα) το συμπέρασμα του οικονομικού επιτελείου που "θα μας οδηγήσει με ασφάλεια στο εθνικό νόμισμα" που διαπιστώνει ότι οι δανειστές τοκογλύφοι των αγορών μας δανείζουν με επιτόκιο δυόμισυ φορές υψηλότερο αυτού με το οποίο μας δανείζουν οι τοκογλύφοι της τρόϊκας...
Η εικονοζόμενη ανάρτηση στο κόκκινο φόντο έγινε σε προσωπικό προφίλ
μεγαλοστελέχους της ΛΑΕ εντρυφούντος εσχάτως και στα οικονομικά...
Ο κ. Βενιζέλος "διαπίστωσε" ότι δανεισθήκαμε κατά 2,5 μονάδες επιτοκίου ακριβότερα από το 2014, οι φωστήρες της ΛΑΕ ότι δανειστήκαμε 2,5 φορές ακριβότερα. Γι αυτούς οι αριθμοί σε απόλυτα μεγέθη σημαίνουν ένα και το αυτό...
Η συνέντευξη του κ. Τόλιου αναρτήθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα της ΛΑΕ με ημερομηνία 25/7/2017 ως δελτίο τύπου και προφανώς το περιεχόμενό της εκφράζει απόλυτα τα πολιτικά όργανά της. Και εδώ ο καθείς διαπιστώνει τη φερεγγυότητα της ηγετικής της ομάδας γύρω από ένα ζήτημα (το οικονομικό) πάνω στο οποίο η ΛΑΕ έχει δομήσει την πολιτική της οντότητα.
.
-Όταν
ο κ. Τόλιος μιλάει για 15 δις το χρόνο πληρωμές τοκχρεωλυσίων, ενώ μόνο
η εξοφλήσεις ομολόγων είνα κατά πολύ μεγαλύτερες (και δεν
συνυπολογίζονται εξοφλήσεις εντόκων γραμματίων ή εξοφλήσεις δόσεων
δανείων προς το ΔΝΤ ή την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), τότε το
αφήγημα "επιστροφή στη δραχμή" αποκτάει άλλες διάστασεις.
-Όταν συγκρίνεις τα επιτόκια δανεισμού από την ΕΚΤ με αυτά των ομολόγων τότε ο αντιπολιτευόμενος λόγος της ΛΑΕ εκτός της εγκληματικής άγνοιας εμπεριέχει στοιχεία βρώμικου πολέμου προς τους πρώην συνοδοιπόρους της, κάτι που δεν είναι ασύνηθες στην ιστορία της αριστεράς.
- Όταν ισχυρίζεσαι ότι "Οι «αγορές» είναι πάντα … ανοικτές, αρκεί να πληρωθούν το επιτόκιο που ζητούν" αποδεικνύεσαι αδιάβαστος ακόμη και της πλέον πρόσφατης οικονομικής ιστορίας του τόπου. Όλοι θυμούνται τις αποτυχημένες εξόδους του 2012 (με προσφερόμενα επιτόκια 8% και πάνω) ή την εν τέλει αναιμική έξοδο του 2014.
Και
αν ακόμη δεχθεί κανείς ότι υπήρχε έντονη η πολιτική/κομματική ανάγκη
αποδόμησης της "επιτυχημένης εξόδου στις αγορές" της παρούσας
κυβέρνησης, από μόνη της και η με κάθε κόστος αλήθειας αποδόμηση,αποκαλύπτει το αντιπολιτευτικό σου διακύβευμα εγώ θα τα κάνω καλύτερα.
Αφού θέλησαν να παίξουν σε αυτό το γήπεδο οι υπεύθυνοι της ΛΑΕ ας φρόντιζαν να μελετήσουν όλες τις παραμέτρους αυτής της εξόδου, παραμέτρους
που αποδεικνύουν αφενός το παράτολμο και αφετέρου σχετικά επιτυχές -με αυτή τη λογική-του
εγχειρήματος έξοδος:
1. η έξοδος γίνεται σε μια αρνητική διεθνή συγκυρία με οξυμένους τους ανταγωνισμούς εντός της καπιταλιστικής επικράτειας.
2. συνοδεύεται από μία άκρως αρνητική συγκυρία: εδώ και λίγο καιρό σκάνε το ένα μετά το άλλο τα κονόνια των ιδιωτικών ομολογιακών δανείων μεγάλων επιχειρήσεων του εσωτερικού.
3. έχει αναγγελθεί δια στόματος Ντράγκι ότι η περίοδος των μηδενικών επιτοκίων της ευρωζώνης βρίσκεται στη λήξη της. Οι επιπτώσεις της αύξησης των επιτοκίων θα συμπαρασύρει και τα επιτόκια των ομολόγων προς τα πάνω κάτι που η κυβέρνηση το απέφυγε, ορίζοντας σταθερό επιτόκιο στον εν λόγω δανεισμό (αντί-δέλεαρ πό τις περιγραφείσες συνθήκες).
4. καλλιεργείται εντόνως το σενάριο της μακρόχρονης πολιτικής αστάθειας στο εσωτερικό της χώρας.
Το αναληθές των ισχυρισμών των ιθυνόντων της ΛΑΕ αποδεικνύεται από μερικά ευανάγνωστα δεδομένα.
Μια ελάχιστη μέριμνα για τη σοβαροφάνεια των ισχυρισμών τους θα απαιτούσε μια πρόχειρη έρευνα στο κατά πόσο μπορεί να συγκρίνει κανείς τα επιτόκια δανεισμού είτε από την ΕΚΤ και το ΔΝΤ με τα επιτόκια των ομολογιακών δανείων. Επικαλούμενοι τους πίνακες επιτοκίων των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου ή τους πίνακες επιτοκίων των βραχυχρόνιων δανεισμών (έντοκα γραμμάτια δημοσίου) που είναι αναρτημένοι στις ιστοσελίδες της Τράπεζας της Ελλάδας, με εκπληξη θα διαπίστωναν ότι η συγκεκριμένη έξοδος έγινε με χαμηλό επιτόκιο -ίσως από τα χαμηλότερα μετά το 2004. Ακόμη θα έτριβαν τα μάτια τους αν συνέκριναν τα επιτόκια της παρούσας έκδοσης με τα επιτόκια των εντόκων γραμματίων που εκδόθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2015, όταν συναρμόδιοι υπουργοί της τότε κυβέρνησης διατελούσαν νυν μεγαλοστελέχη της ΛΑΕ. Ας ενημερώσουμε λοιπόν ότι τον τρέχοντα μήνα το επιτόκιο των τρίμηνων εντόκων είναι 2,33%, τον Απρίλη δε του 2015 ήταν 4.85% σύμφωνα (με πάγια απόφαση του 2010). Ας μεμφθεί ως τοκογλύφους ο κ. Λ. και η παρέα του τους κατ' εξοχή αγοραστές των τίτλων αυτών που είναι οι έλληνες πολίτες. Όσον αφορά το αυθάδους άγνοιας ατόπημα σύγκρισης δύο διαφορετικών εργαλείων δανεισμού ας το κρίνουν οι εναπομείναντες οπαδοί τους.
Με μια ματιά επίσης στα ευρωπαϊκά δεδομένα βλέπουμε ότι οι χώρες με τις πιο χαμηλές αποδόσεις ομολόγων (δλδ χαμηλών επιτοκίων) μόλις που κινούνται κάτω από το 3% (Ολανδία π.χ. 2,95%). Στους αντίστοιχους πίνακες της eurostat οι χώρες με τις υψηλότερες αποδόσεις (υψηλότερα επιτόκια) στη διάρκεια των 20 τελευταίων ετών είναι (πρώτη) Πορτογαλία και ακολουθεί σε απόσταση η Ελλάδα. Η ίδια η ΕΚΤ έχει θέσει ως βάση επιτοκίων έκδοσης κρατικών ομολόγων το επιτόκιο euribor (0.3-0.35%) συν 2 μονάδες, δηλαδή το 2,3% σαν ελάχιστο επιτόκιο, επιτόκιο που μόνον η Γερμανία μπορεί να το προσεγγίσει στην Ε.Ε.
Και μιας και αναφερθήκαμε σε ιστορικά στοιχεία ας θυμίσουμε πως μέχρι το 2012 οι εκδόσεις ομολόγων γίνονταν με επιτόκια γύρω στο 8% και μόνο η έκδοση του 2014 έγινε με 4.85% και με την παγιωμένη επιβολή προγραμμάτων λιτότητας και ξεπουλήματος, όπως και αυτή η έκδοση άλλωστε. Να υπενθυμίσουμε δε ότι το τελικό επιτόκιο της παρούσας έκδοσης διαμορφώθηκε στο 4,625%.
Αυτή η έξοδος στις αγορές σίγουρα δεν πέτυχε ιστορικό χαμηλό επιτοκίων.Πρόσφερε όμως στην κυβέρνηση πολύτιμο πολιτικό χρόνο, αναγκαίο οξυγόνο κομματικής αναθάρρυνσης και αναζωογόνησης της κοινωνικής του απήχησης. Άλλωστε αυτός ήταν ο στόχος μετά και την αποτυχία του αφηγήματος διευθέτησης του χρέους. Πέτυχε ταυτόχρονα να αποδομήσει την όποια πρόταση εξόδου από την κρίση διέθεταν οι πικραμένοι τέως συνοδοιπόροι τους. Σε αυτό μάλιστα δεν χρειάσθηκε να ιδρώσει καν: γιατί είναι οι ίδιοι που για μια ακόμη φορά έσπευσαν να περιλούσουν τα υπολείμματα πολιτικής τους αξιοπιστίας με το ζέον της κομματικής τους εμπάθειας.
1. η έξοδος γίνεται σε μια αρνητική διεθνή συγκυρία με οξυμένους τους ανταγωνισμούς εντός της καπιταλιστικής επικράτειας.
2. συνοδεύεται από μία άκρως αρνητική συγκυρία: εδώ και λίγο καιρό σκάνε το ένα μετά το άλλο τα κονόνια των ιδιωτικών ομολογιακών δανείων μεγάλων επιχειρήσεων του εσωτερικού.
3. έχει αναγγελθεί δια στόματος Ντράγκι ότι η περίοδος των μηδενικών επιτοκίων της ευρωζώνης βρίσκεται στη λήξη της. Οι επιπτώσεις της αύξησης των επιτοκίων θα συμπαρασύρει και τα επιτόκια των ομολόγων προς τα πάνω κάτι που η κυβέρνηση το απέφυγε, ορίζοντας σταθερό επιτόκιο στον εν λόγω δανεισμό (αντί-δέλεαρ πό τις περιγραφείσες συνθήκες).
4. καλλιεργείται εντόνως το σενάριο της μακρόχρονης πολιτικής αστάθειας στο εσωτερικό της χώρας.
Το αναληθές των ισχυρισμών των ιθυνόντων της ΛΑΕ αποδεικνύεται από μερικά ευανάγνωστα δεδομένα.
Μια ελάχιστη μέριμνα για τη σοβαροφάνεια των ισχυρισμών τους θα απαιτούσε μια πρόχειρη έρευνα στο κατά πόσο μπορεί να συγκρίνει κανείς τα επιτόκια δανεισμού είτε από την ΕΚΤ και το ΔΝΤ με τα επιτόκια των ομολογιακών δανείων. Επικαλούμενοι τους πίνακες επιτοκίων των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου ή τους πίνακες επιτοκίων των βραχυχρόνιων δανεισμών (έντοκα γραμμάτια δημοσίου) που είναι αναρτημένοι στις ιστοσελίδες της Τράπεζας της Ελλάδας, με εκπληξη θα διαπίστωναν ότι η συγκεκριμένη έξοδος έγινε με χαμηλό επιτόκιο -ίσως από τα χαμηλότερα μετά το 2004. Ακόμη θα έτριβαν τα μάτια τους αν συνέκριναν τα επιτόκια της παρούσας έκδοσης με τα επιτόκια των εντόκων γραμματίων που εκδόθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2015, όταν συναρμόδιοι υπουργοί της τότε κυβέρνησης διατελούσαν νυν μεγαλοστελέχη της ΛΑΕ. Ας ενημερώσουμε λοιπόν ότι τον τρέχοντα μήνα το επιτόκιο των τρίμηνων εντόκων είναι 2,33%, τον Απρίλη δε του 2015 ήταν 4.85% σύμφωνα (με πάγια απόφαση του 2010). Ας μεμφθεί ως τοκογλύφους ο κ. Λ. και η παρέα του τους κατ' εξοχή αγοραστές των τίτλων αυτών που είναι οι έλληνες πολίτες. Όσον αφορά το αυθάδους άγνοιας ατόπημα σύγκρισης δύο διαφορετικών εργαλείων δανεισμού ας το κρίνουν οι εναπομείναντες οπαδοί τους.
Με μια ματιά επίσης στα ευρωπαϊκά δεδομένα βλέπουμε ότι οι χώρες με τις πιο χαμηλές αποδόσεις ομολόγων (δλδ χαμηλών επιτοκίων) μόλις που κινούνται κάτω από το 3% (Ολανδία π.χ. 2,95%). Στους αντίστοιχους πίνακες της eurostat οι χώρες με τις υψηλότερες αποδόσεις (υψηλότερα επιτόκια) στη διάρκεια των 20 τελευταίων ετών είναι (πρώτη) Πορτογαλία και ακολουθεί σε απόσταση η Ελλάδα. Η ίδια η ΕΚΤ έχει θέσει ως βάση επιτοκίων έκδοσης κρατικών ομολόγων το επιτόκιο euribor (0.3-0.35%) συν 2 μονάδες, δηλαδή το 2,3% σαν ελάχιστο επιτόκιο, επιτόκιο που μόνον η Γερμανία μπορεί να το προσεγγίσει στην Ε.Ε.
Και μιας και αναφερθήκαμε σε ιστορικά στοιχεία ας θυμίσουμε πως μέχρι το 2012 οι εκδόσεις ομολόγων γίνονταν με επιτόκια γύρω στο 8% και μόνο η έκδοση του 2014 έγινε με 4.85% και με την παγιωμένη επιβολή προγραμμάτων λιτότητας και ξεπουλήματος, όπως και αυτή η έκδοση άλλωστε. Να υπενθυμίσουμε δε ότι το τελικό επιτόκιο της παρούσας έκδοσης διαμορφώθηκε στο 4,625%.
Αυτή η έξοδος στις αγορές σίγουρα δεν πέτυχε ιστορικό χαμηλό επιτοκίων.Πρόσφερε όμως στην κυβέρνηση πολύτιμο πολιτικό χρόνο, αναγκαίο οξυγόνο κομματικής αναθάρρυνσης και αναζωογόνησης της κοινωνικής του απήχησης. Άλλωστε αυτός ήταν ο στόχος μετά και την αποτυχία του αφηγήματος διευθέτησης του χρέους. Πέτυχε ταυτόχρονα να αποδομήσει την όποια πρόταση εξόδου από την κρίση διέθεταν οι πικραμένοι τέως συνοδοιπόροι τους. Σε αυτό μάλιστα δεν χρειάσθηκε να ιδρώσει καν: γιατί είναι οι ίδιοι που για μια ακόμη φορά έσπευσαν να περιλούσουν τα υπολείμματα πολιτικής τους αξιοπιστίας με το ζέον της κομματικής τους εμπάθειας.
